وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یکی از ۱۸ وزارتخانهٔ دولت ایران و مسؤول انسجام بخشیدن به امور اجرایی، سیاستگذاری نظام علمی، تحقیقاتی و فناوری ایران است. محمد فرهادی ریاست این وزارت را بر عهده دارد.

آموزش عالی در فرهنگ و تمدن پویای ایرانی و اسلامی از قدمت و غنای شایسته‌ای برخوردار است. با شروع عصر رنسانس و پیشرفت‌های علمی و صنعتی در کشورهای غربی، در کشور ما نیز عناصری از آموزش عالی مبتنی بر الگوی اروپای غربی ایجاد شد. اولین بار امیرکبیر علاوه بر اعزام دانشجو به خارج، با تاسیس دارالفنون در سال ۱۲۲۸ هجری شمسی، از استادان خارجی برای تدریس در دانشکده‌های تخصصی فنی دارالفنون دعوت کرد. دانشگاه تهران و تعدادی از دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی بعد از تاسیس دارالفنون شکل گرفتند. با تصویب قانون اجازه تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ شمسی، دانشگاه تهران به عنوان اصلی ترین مرکز آموزش عالی ایران آغاز به کار کرد.
با تاسیس وزارت علوم و آموزش عالی در بهمن ماه ۱۳۴۶ و متعاقب آن تشکیل "شورای مرکزی دانشگاه ها" در سال ۱۳۴۸، نخستین گام در جهت تمرکز، تجدید سازمان و اعمال یک نظارت مرکزی بر دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی برداشته شد.

وزارت فرهنگ و آموزش عالی در تاریخ ۱۳۵۷٬۱۲٬۱۷ با ادغام وزارت علوم و آموزش عالی و وزارت فرهنگ و هنر تشکیل شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در اردیبهشت ماه ۱۳۵۹ قانون تشکیل شورای عالی فرهنگ و آموزش عالی به تصویب شورای انقلاب رسید و به دنبال آن به منظور ایجاد تحولی اساسی در دانشگاه‌ها و به درخواست دانشجویان مسلمان و انقلابی، ستادی با عنوان ستاد انقلاب فرهنگی با فرمان رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) تشکیل شد که این ستاد بزرگترین نقش را در سیاستگذاری فرهنگی و آموزشی کشور برعهده گرفت.

در مردادماه ۱۳۶۴ با تصویب "قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی"، کلیه اختیارات، وظایف و مسئولیت‌های وزارت فرهنگ و آموزش عالی در زمینه آموزش پزشکی به وزارتخانه جدید انتقال یافت.

بر اساس قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، وزارت فرهنگ و آموزش عالی در سال ۱۳۷۹ به منظور انسجام بخشیدن به امور اجرایی و سیاستگذاری نظام علمی کشور، به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تغییر نام داد و وظایف برنامه ریزی، حمایت و پشتیبانی، ارزیابی و نظارت، بررسی و تدوین سیاست‌ها و اولویت‌های راهبردی در حوزه‌های تحقیقات و فناوری به وظایف این وزارتخانه افزوده شد.
وزیران علوم، تحقیقات و فناوری
علی شریعتمداری (۱۳۵۷-۱۳۵۸)
حسن حبیبی (۱۳۵۸-۱۳۶۰)
حسن عارفی (۱۳۶۰)
محمدعلی نجفی (۱۳۶۰-۱۳۶۳)
ایرج فاضل (۱۳۶۳-۱۳۶۴)
محمد فرهادی (۱۳۶۴-۱۳۶۸)
مصطفی معین (۱۳۶۸-۱۳۷۲)
محمدرضا هاشمی گلپایگانی (۱۳۷۲-۱۳۷۶)
مصطفی معین (۱۳۷۶-۱۳۸۲)
جعفر میلی‌منفرد (سرپرست ۱۳۸۲)
جعفر توفیقی (۱۳۸۲-۱۳۸۴)
محمدمهدی زاهدی (۱۳۸۴-۱۳۸۸)
کامران دانشجو (۱۳۸۸-۱۳۹۲)
جعفر توفیقی (سرپرست ۱۳۹۲)
رضا فرجی‌دانا (۱۳۹۲-۱۳۹۳)
محمد علی نجفی (سرپرست ۱۳۹۳)
محمد فرهادی (۱۳۹۳-تاکنون)